İslâm dininde inanılacak ve yapılacak şeyler güzelce anlatılmıştır. Salâhiyetli din âlimleri, inanç ve amel bilgilerini Kur’ân-ı Kerim’den, Peygamberimizin hadîslerinden çıkarıp yazmışlar ve din hükümlerini ümmete bildirmişlerdir.
Sahih ve makbul inançların neler olduklarını İmam Ebû Mansur Mâtüridî ve İmam Ebu’l-Hasen Eş’arî Kur’ân-ı Kerim’den ve hadîs-i şerîflerden derleyip bu ümmete anlatmışlardır:
Bu iki büyük islam âlimi, Müslümanların itikat (inanç) meselelerinde imamlarıdır. Esasta birdirler. Sadece bazı inceliklerde ve teferruatta aralarında ufak içtihat, fikir ayrılıkları vardır. Bu iki imamın yolu itikatta, inançta Ehl-i Sünnet ve’l-Cemaat mezhebidir. Yâni Peygamber Efendimiz’in ve mübarek sahabelerinin yoludur. Bunların dışında kalan Mutezile, Cebriye, Kaderiye, Bâtıniyye, Karmatiyye, Şia ve diğer fırkaların inançlarında hatalar, bozukluklar, bid’atler vardır.
Her Müslüman, inanç meselelerinde ya İmam Mâturidî’yi veya İmam Eş’arî’yi takip ve taklit etmelidir. “Benim mezhebe ihtiyacım yok, ben Kur’ân ile Sünnet’e bakarım…” diye konuşanlar büyük hata işlemektedirler. Bin seneden beri nice büyük âlimler, mürşitler, sâlihler, arifler bu iki imamdan birine tâbi olmuşlardır. Bu mevzuda bin küsur yıllık bir icmâ-ı ümmet vardır. Bu mezheplerden ayrılan bilgisizler sapıtmış ve sapıttırmışlar, Ehl-i Sünnet’in dışına çıkmışlardır.
Peygamberimiz ve sahabeler devrinden sonra İslâm dünyasında “Mutlak müçtehitler” yetişmiş, bu büyük zatlar Kur’ân-ı Kerîm’in âyetlerini ve Peygamberimiz’in (s.a.v.) hadîslerini mükemmel bir şekilde inceleyerek, dinimizin bütün amel meselelerini büyük bir vukufla açıklamışlar, hükümleştirmişlerdir. Bu mutlak müçtehitlerden dört kişinin mezhebi, İslâm dünyasında ‘amelde mezheb’ olarak kabul edilmiş ve yayılmıştır. Bu mezhepler: Hanefî, Şafiî, Mâlikî ve Hanbelî’dir.
Müslümanlar amelde, bu dört mezhepte birleşmişlerdir.